Пры арганізацыі работы па ахове працы ў Рэспубліцы ўлічваецца станоўчы міжнародны вопыт у галіне аховы працы, папярэджання вытворчага траўматызму і прафесійных захворванняў.

Так, Генеральнае пагадненне паміж Урадам Рэспублікі Беларусь, рэспубліканскімі аб'яднаннямі наймальнікаў і прафсаюзаў на 2019 – 2021 гады (далей – Генеральнае пагадненне), тэрмін дзеяння якога падоўжаны на 2022-2024 гады, вызначыла дату яго падпісання стартам кампаніі ў падтрымку канцэпцыі "нулявога траўматызму" ў Рэспубліцы Беларусь.

Канцэпцыя распрацавана міжнароднай асацыяцыяй сацыяльнага забеспячэння (МАСЗ) з удзелам працадаўцаў, дырэктараў, менеджэраў, спецыялістаў у сферы прафілактыкі, інспектараў па ахове працы і прадстаўнікоў работнікаў.

Кампанія па прасоўванні канцэпцыі "нулявога траўматызму" была запушчана ў Сінгапуры 4 верасня 2017 года на XXI Сусветным кангрэсе па бяспецы і гігіене працы.

Дапамагаючы працадаўцам і спецыялістам прадпрыемстваў вырашаць задачы бесперапыннага ўдасканалення аховы працы ў адпаведнасці з канцэпцыяй "нулявога траўматызму", МАСЗ на аснове вынікаў абследавання, прысвечанага вывучэнню найбольш эфектыўных прафілактычных мер, распрацаваны практычны інструмент кіравання з мэтай удасканалення культуры бяспекі і гігіены працы.

Канцэпцыя прапануе сем "залатых правілаў", рэалізацыя якіх, як прадугледжваецца, павінна садзейнічаць працадаўцу ў зніжэнні паказчыкаў вытворчага траўматызму і прафесійнай захворвання.

Сутнасць гэтых правілаў заключаецца ў наступным:

Кіраўнікі і спецыялісты павінны паказваць іншым прыклад для пераймання. Яны ўсталёўваюць правілы паводзін і самі кіруюцца імі. Яны забяспечваюць разуменне гэтых правілаў і іх выкананне ўсімі работнікамі прадпрыемства. Любое парушэнне правілаў аховы працы патрабуе неадкладнай рэакцыі. Выяўленне фактараў рызыкі павінна заахвочвацца.

Тое, як паступаюць самі кіраўнікі, з чым яны мірацца і на чым настойваюць, вызначае норму паводзін астатніх работнікаў.

Любыя правільныя дзеянні работніка павінны заахвочвацца. Заахвочванне супрацоўнікаў за выкананне правілаў аховы працы з'яўляецца адной з галоўных абавязкаў кіраўніка. Прадпрыемствы, якія клапоцяцца пра работнікаў і актыўна залучаюць іх у працэс аховы працы, атрымліваюць магчымасць максімальна выкарыстоўваць важны актыў – веды, здольнасці і ідэі работнікаў. Варта заахвочваць работнікаў за выкананне правілаў бяспекі. Гэта спрыяе фармаванню асабістай пазіцыі работнікаў і матывуе іх да бяспечнай, удумлівай і, галоўнае, упэўненай працы. Каб кожны работнік клапаціўся пра сябе, як і пра сваіх калег.

Бакі Генеральнага пагаднення дамовіліся, што будуць спрыяць прымяненню ў арганізацыях прынцыпаў гэтай канцэпцыі,

у тым ліку выкарыстоўваючы наяўныя ў іх магчымасці для інфармацыйнага забеспячэння кампаніі ў падтрымку канцэпцыі "нулявога траўматызму".

У якасці новай формы работы па прафілактыцы вытворчага траўматызму арганізуецца правядзенне ва ўсіх рэгіёнах рэспублікі "Тыдня нулявога траўматызму". Сутнасць мерапрыемства заключаецца ў тым, што цэлыя раёны і гарады ставяць сабе задачу і задзейнічаюць усе сродкі для таго, каб у гэты тыдзень у іх не было ніводнага траўмаванага на вытворчасці.

Важную ролю ў прафілактыцы вытворчага траўматызму маюць створаныя мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі мабільныя групы аператыўнага аказання кіраўнікам і спецыялістам арганізацый практычнай і метадычнай дапамогі

ў забеспячэнні бяспекі працы пры арганізацыі і правядзенні работ, якія закліканы садзейнічаць рэалізацыі ў арганізацыях прафілактычных мер, накіраваных на папярэджанне вытворчага траўматызму і прафесійных захворванняў, забеспячэнню работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны.

Пры наведванні арганізацый мабільнай групай вывучаюцца пытанні выканання патрабаванняў нарматыўных прававых актаў, тэхнічных нарматыўных прававых актаў, якія вызначаюць арганізацыю бяспечнага правядзення адпаведнага віду работ, выканання патрабаванняў Дырэктывы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 11 сакавіка 2004 г. № 1 «Аб мерах па ўмацаванні грамадскай бяспекі і дысцыпліны».

Адной з формаў прафілактычнай работы па забеспячэнні здаровых і бяспечных умоў працы з'яўляецца комплекснае правядзенне мерапрыемстваў у рамках Года бяспечнай працы з удзелам органаў дзяржаўнага кіравання, прафсаюзаў і арганізацый Рэспублікі.

У перыяд года бяспечнай працы органы дзяржаўнага кіравання, органы дзяржаўнага кантролю (нагляду) і грамадскага кантролю сумесна з наймальнікамі рэалізуюць канкрэтныя мерапрыемствы па актывізацыі работы па ахове працы і прафілактыцы вытворчага траўматызму ў адпаведнай галіне. У 2021 годзе рэалізаваны План мерапрыемстваў па правядзенні ў Рэспубліцы Беларусь акцыі "Год бяспечнай працы ў энергетыцы", зацверджаны міністрам энергетыкі

і міністрам працы і сацыяльнай абароны. У выніку рэалізацыі мерапрыемстваў плана агульная колькасць пацярпелых ад няшчасных выпадкаў на вытворчасці арганізацый, якія ўваходзяць у сістэму Міністэрства энергетыкі, у параўнанні з 2020 годам зменшылася.

2022 год аб'яўлены годам бяспечнай працы ў лясной гаспадарцы і дрэваапрацоўцы. 2023 год аб'яўлены годам бяспечнай працы ў прамысловасці. 2024 год аб'яўлены годам бяспечнай працы ў будаўніцтве.

Забеспячэнне выканання работнікамі патрабаванняў працоўнай і вытворчай дысцыпліны – гэта, у першую чаргу, задача наймальніка. Аднак многае залежыць і ад саміх работнікаў. Аналіз вытворчага траўматызму паказвае, што значная колькасць няшчасных выпадкаў на вытворчасці абумоўлена дзеяннямі саміх пацярпелых.

Намаганні сацыяльных партнёраў павінны быць накіраваны на стварэнне здаровых і бяспечных умоў працы, ахову працы, папулярызацыі прынцыпаў канцэпцыі «нулявога траўматызму», фарміраванне ў працоўных калектывах атмасферы нецярпімасці да парушэнняў патрабаванняў аховы працы.