Выстава "Альтэрнатыўная фатаграфія Беларусі. Сувязь часоў..."

З 19 лютага па 20 сакавіка 2015 г. у Нацыянальным гістарычным музеі Рэспублікі Беларусь будзе працаваць выстава "Альтэрнатыўная фатаграфія Беларусі. Сувязь часоў...".

Тэрмін "Альтэрнатыўныя фатаграфічныя працэсы" адносіцца да любога нетрадыцыйнага тыпу фатаграфічнай друку. Альтэрнатыўныя працэсы часта называюць гістарычнымі або бясрэбранымі. Большасць гэтых працэсаў была вынайдзена больш за 100 гадоў таму і выкарыстоўвалася фатографамі тых часоў. Многія сучасныя фатографы звяртаюцца да альтэрнатыўных працэсаў і ўводзяць новыя тэхналогіі (лічбавы негатыў) у практыку гэтых метадаў.

Канец ХІХ – пачатак ХХ стагоддзя невыпадкова называюць "залатым стагоддзем" альтэрнатыўнай фатаграфіі. Менавіта ў гэты час ўмяшанне фатографаў-наватараў у агульнапрынятыя тэхналогіі і працэсы здымкі і друку стала звычайнай з'явай. Узяўшы на ўзбраенне такія складаныя фатаграфічныя тэхнікі, як гуміарабік, брамойль і іншыя, яны імкнуліся максімальна наблізіць папяровы пазітыў да рукатворнага твору мастацтва.

Піянерам айчыннай альтэрнатыўнай фатаграфіі можна лічыць фотамастака, вучонага, педагога Льва Урбановіча Дашкевіча (1882–1957), фатаграфічная спадчына якога з'яўляецца гонарам збору Нацыянальнага гістарычнага музея. Калекцыя яго работ з'яўляецца унікальнай і не часта выстаўляецца з прычыны сваёй адчувальнасці да дзённага святла. Мабыць, ні адзін з вядомых на сённяшні дзень беларускіх фатографаў 1910 – 1930-х гг. не адрозніваўся выкарыстаннем такой багатай палітры фатаграфічных тэхнік: каляровы аўтахром, гуміарабік, брамойль, пігментны друк. На нашай выставе прадстаўлены творы Льва Дашкевіча, выкананыя ў альтэрнатыўнай фотатэхніцы ў перыяд з 1910 па 1935 гг.

Сёння, у час шырокага распаўсюду лічбавай фатаграфіі, альтэрнатыўныя фатаграфічныя працэсы ў Беларусі не забыты і маюць сваіх прызнаных майстроў, якія, у поўным сэнсе гэтага слова "ствараюць" фатаграфію. Сярод іх актыўна працуюць у гэтым кірунку беларускія фатографы-піктарыялісты – Альберт Цехановіч, Вольга Сяргеева, Наталля Яўмененка, Максім Шумілін, Міхаіл Лешчанка, Андрэй Васкрасенскі, Марыя Бонэ. І, безумоўна, мінскі фотамастак Віктар Жураўкоў. Яго творы напоўненыя нейкім асаблівым непаўторным гучаннем, працятыя масай найтонкіх настрояў і мяккіх, паветраных вобразаў. У працэсе іх стварэння ён змог аб'яднаць класічныя альтэрнатыўныя працэсы і сучасную "лічбу" (лічбавы негатыў).

Творы Віктара Жураўкова і Льва Дашкевіча па задумцы аўтараў праекта прадстаўлены ў адной выставачнай прасторы. Калі прыгледзецца, то няцяжка заўважыць не толькі агульную тэхнічную базу, але і сугучнасць творчых памкненняў гэтых двух беларускіх фотамайстроў, хоць падзяляе іх даволі значны часавы інтэрвал – 100 і больш гадоў. Тым самым аўтарам праекта хацелася падкрэсліць бесперапыннасць духоўнага складніка творчасці, калі выбітныя аўтары мінулага, такія як Леў Дашкевіч, аказваюцца не толькі запатрабаванымі, не толькі выглядаюць сучасна, але і з'яўляюцца абавязковым звяном парадыгмы мастацкага, культурнага развіцця беларускай нацыі.