Выстава "Мастакі на вайне. Беларусь у малюнках Першай сусветнай (1915–1918)"

29 чэрвеня 2017 года а 17–й гадзіне ў Нацыянальным гістарычным музеі Рэспублікі Беларусь адкрыецца выстаўка "Мастакі на вайне. Беларусь у малюнках Першай сусветнай (1915–1918)".

На выставе прадстаўлена ўнікальная падборка са збору прыватнага калекцыянера Уладзіміра Багданава, якую складаюць мастацкія творы з малюнкамі Беларусі часоў Першай сусветнай вайны. У экспазіцыю ўвайшлі лісты з выдадзеных у Германіі альбомаў літаграфій і малюнкаў, арыгінальныя эскізы і мініяцюры, а таксама шматлікія паштоўкі з замалёўкамі помнікаў беларускай архітэктуры, прыроды, жыцця і побыту ва ўмовах ваеннага часу.

Паказ дапоўнены музейнымі прадметамі таго часу са збору Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь.

Экспазіцыя распавядае пра жыццё нашай краіны вачыма нямецкіх мастакоў, удзельнікаў Першай сусветнай вайны. Калі выставы фатаграфій і дакументаў Першай сусветнай вайны ўжо перасталі быць рэдкасцю, то гэтак шырокая калекцыя графічных малюнкаў прадстаўлена ўпершыню – увазе наведвальнікаў прапануецца больш за 200 работ розных жанраў.

Першая сусветная вайна як асноватворны канфлікт ХХ стагоддзя не абмяжоўвалася дзеяннямі на палях бітваў. У супрацьлеглых лагерах апынуліся і прадстаўнікі культуры – пісьменнікі, кампазітары, мастакі, якіх таксама прызвалі на службу. Апошнія павінны былі правільным чынам візуалізаваць падзеі, што адбываюцца. Мастакоў камандзіравалі на фронт з канкрэтнымі заданнямі: раз у тыдзень выдаваць мінімум адзін эскіз, раз у месяц здаць мінімум адну карціну і г.д.

Аднак рэчаіснасць брала сваё. На тэрыторыі Беларусі лінія фронту стабілізавалася на два з паловай гады, абстаноўка абвастралася толькі падчас буйных аперацый. Мастакі–прафесіяналы ўсё часцей адцягваліся ад мэтаў выяўленчай прапаганды і звярталі ўвагу на навакольнае іх рэчаіснасць. Нярэдка замест вінтоўкі бралі ў рукі аловак творчыя натуры з ліку непасрэдных удзельнікаў вайны – салдаты і афіцэры на пустых бланках паштовак палявой пошты малявалі і апраўляцца на радзіму не толькі віды з акопаў, але і малюнкі месцаў, куды іх закінула вайна, сцэнкі з жыцця і побыту мясцовых жыхароў.

На выставе прадстаўлены работы мастакоў самага рознага ўзроўню. Ёсць сярод іх майстра, пазней якія дамагліся шырокай вядомасці – такія, як Герман Штрук (ў 1923 годзе ён даваў урокі графікі Марку Шагалу) або Фрыц Мауришат (уладальнік кінематаграфічнага «Оскара» 1954 года за лепшую працу мастака–пастаноўшчыка). Некаторыя імёны вядомыя толькі спецыялістам. А многія аўтары няхітрых малюнкаў так і застануцца безыменнымі – на памяць аб сабе яны пакінулі толькі неразборлівыя аўтографы, частка работ не падпісаная.

Аднак іх гістарычныя замалёўкі даюць магчымасць перанесціся на 100 гадоў таму і па–новаму зірнуць на Гродна, Баранавічы, Ліду, Агінскі канал ... здзівіўся архаікі сялянскага побыту, захоўвае ў вёсках, асабліва на Палессі. Успомніць страчаныя назаўжды храмы пад Паставамі, у Пінску, Смаргоні, зірнуць на ўжо зніклыя вёскі ... Арыгінальныя малюнкі, якія існуюць у адзіным экзэмпляры, захавалі невядомыя раней выявы Крэўскага і Навагрудскага замкаў, дома–крэпасці ў Гайцюнішках і інш.

Выстава будзе цікавая не толькі мастакам, архітэктарам, краязнаўцам, але і ўсім тым, каго цікавіць гісторыя і культура Беларусі.

Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь

Мінск, вул. К.Маркса, 12

Тэл .: 327–43–22